منظور از فرآیند در سازمان چیست؟
فرآیند در سازمان به ترتیب و تعریف مشخصی از فعالیتها یا گامهایی اشاره دارد که به صورت مداوم و ساختارمند برای انجام یک وظیفه خاص در سازمان انجام میشود. این فرآیندها میتوانند از چندین گام ساده تا گامهای پیچیدهتر و چندگانه تشکیل شوند. هدف اصلی از تعریف فرآیندها، بهبود بهرهوری، کیفیت، و کارایی در سازمان است.
مهمترین ویژگیهای یک فرآیند در سازمان عبارتند از:
1. ساختارمند بودن: فرآیندها باید به صورت مشخص و ساختارمند تعریف شوند تا اعضای سازمان بتوانند به راحتی آنها را درک کنند و اجرا کنند.
2. دنبالهروی منطقی: هر فرآیند باید یک دنبالهروی منطقی از گامها و وظایف داشته باشد که به ترتیب اجرا میشوند.
3. تعیین وظایف و مسئولیتها: هر گام در فرآیند باید وظایف و مسئولیتهای مشخصی داشته باشد تا اعضای سازمان بدانند که چه کاری را باید انجام دهند.
4. هدف مشخص: هر فرآیند باید هدف مشخصی داشته باشد و به دنبال رسیدن به آن هدف باشد.
5. اندازهگیری و بهبود مداوم: اندازهگیری عملکرد فرآیند و بهبود مداوم آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. از ابزارهایی مانند مدیریت کیفیت کلی (TQM) برای بهبود فرآیندها استفاده میشود.
6. تعیین منابع: فرآیندها باید منابع مورد نیاز خود را از جمله نیروی کار، تجهیزات، و منابع مالی تعیین کنند.
7. ارتباط با سایر فرآیندها: فرآیندها در یک سازمان ممکن است با یکدیگر تعامل داشته باشند و از نتایج یکدیگر تاثیر بگیرند.
فرآیندها به منظور بهبود کیفیت خدمات، کاهش هزینهها، بهرهوری بهتر، و افزایش کارایی در سازمانها تعریف و اجرا میشوند. همچنین، توجه به مدیریت و بهبود مداوم فرآیندها به عنوان یکی از اصول مدیریتی اساسی است.
با بهکارگیری مدیریت فرآیند میتوان کارایی سازمان را افزایش داد، هزینهها را کاهش داد و مسیر دستیابی به اهداف استراتژیک را هموارتر کرد.
این مطلب را نیز بخوانید: 10 مزیت استفاده از مدیریت فرآیند کسب و کار
آیا فرآیند در سازمان کاربردی دارد؟
بله، فرآیند در سازمان به عنوان یکی از مفاهیم کلیدی در مدیریت سازمانها کاربرد بسیار زیادی دارد و بسیار اهمیت دارد. در واقع، مدیریت فرآیندها (Process Management) به منظور بهبود کارایی، کیفیت، و عملکرد سازمانها استفاده میشود و به صورت مستقیم به تحقق اهداف و مأموریت سازمان کمک میکند. در زیر تعدادی از کاربردهای مهم فرآیند در سازمان آورده شده است:
1. بهبود عملکرد: مدیریت فرآیندها به سازمان این امکان را میدهد که فرآیندهای خود را ارزیابی کرده و بهبودهای مداوم را در آنها اعمال کند. این منجر به بهبود کیفیت، کاهش هزینهها، و افزایش بهرهوری میشود.
2. کاهش اشتباهات: با تعریف و اجرای فرآیندهای دقیق و ساختارمند، احتمال بروز اشتباهات و خطاها کاهش مییابد.
3. بهبود تصمیمگیری: فرآیندها به تجمیع اطلاعات و دادهها برای تصمیمگیریهای بهتر و مبتنی بر دلایل کمک میکنند.
4. افزایش رضایت مشتریان: مدیریت فرآیندها با بهبود خدمات و تجربه مشتریان موجب افزایش رضایت مشتریان میشود.
5. تعیین مسئولیتها: فرآیندها تعیین وظایف و مسئولیتهای کارکنان را به صورت واضح میکنند و از هماهنگی و همکاری بهتر بین اعضای سازمان حمایت میکنند.
6. تطبیق با تغییرات: سازمانها باید با تغییرات محیطی و بازاری سازگار باشند. مدیریت فرآیندها این امکان را فراهم میکند تا سازمانها به سرعت به تغییرات پاسخ دهند و تنظیمات خود را بهروز کنند.
7. استفاده از فناوری: فرآیندها میتوانند برای بهینهسازی استفاده از فناوریهای اطلاعاتی و نرمافزارها مورد استفاده قرار گیرند.
8. ایجاد ارزش: مدیریت فرآیندها به سازمانها کمک میکند تا ارزش افزوده به مشتریان و سهامداران خود ارائه دهند.
به طور کلی، مدیریت فرآیند ها به سازمانها این امکان را میدهد تا به صورت مداوم به تجارت و خدمات خود بهبود دهند و به سازمانها کمک میکند تا رقابتیتر و موفقتر عمل کنند.

مزایای فرآیند در سازمان چیست؟
فرآیند در سازمان دارای مزایای بسیاری است که میتواند به بهبود کارایی و عملکرد سازمانها کمک کند. در زیر مزایای مهمی که مدیریت فرآیندها در سازمان به وجود میآورد را ذکر میکنم:
1. بهبود بهرهوری: مدیریت فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهد تا فرآیندها را بهبود دهند و بهرهوری کارکنان را افزایش دهند. با کاهش ضایعات زمانی و منابع، سازمانها میتوانند بیشتر با کمتر انجام دهند.
2. کاهش هزینهها: با بهبود فرآیندها و کاهش اشتباهات و تکرارها، هزینههای مرتبط با تولید یا ارائه خدمات کاهش مییابد. این منجر به سودآوری بیشتر میشود.
3. بهبود کیفیت: فرآیندهای بهبود یافته باعث بهبود کیفیت محصولات یا خدمات میشوند. این میتواند به رضایت مشتریان و افزایش شهرت سازمان کمک کند.
4. کاهش زمان تحویل: با بهینهسازی فرآیندها، زمان تحویل محصولات یا خدمات به مشتریان کاهش مییابد که میتواند سازمان را در رقابت با سایر رقبا تقویت کند.
5. افزایش توانایی تصمیمگیری: فرآیندها به جمعآوری دادهها و اطلاعات دقیق و مطمئن کمک میکنند که تصمیمگیریهای بهتر و مبتنی بر دلایل انجام شود.
6. توسعه و تغییرات آسانتر: مدیریت فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهد که به تغییرات در محیط و نیازهای بازار با سرعت واکنش نشان دهند و فرآیندهای جدید را به سرعت توسعه دهند.
7. مشتریان راضیتر: بهبود فرآیندها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان باعث افزایش رضایت مشتریان و افزایش وفاداری آنها به سازمان میشود.
8. انعطافپذیری: فرآیندها به سازمانها امکان انعطاف و تطبیق با تغییرات را میدهند، که در مواجهه با شرایط غیرمنتظره و بحرانها بسیار حیاتی است.
9. مدیریت منابع بهتر: با بهینهسازی فرآیندها، سازمانها میتوانند منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کنند و به نتایج مطلوب دست یابند.
10. شفافیت: مدیریت فرآیندها منجر به شفافیت بیشتر در عملکرد سازمان میشود و اعضای سازمان را قادر میسازد تا عملکرد و عملکرد دیگران را به دقت ارزیابی کنند.
به طور کلی، مدیریت فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهد تا بهبودهای مستدام در عملکرد، کارایی، و کیفیت خدمات خود داشته باشند و بازارهای رقابتی را به بهترین نحو ممکن ترقی دهند.
اهداف فرآیند در سازمان
اهداف فرآیند در سازمان به تعیین و ارائه مسیری ساختارمند برای انجام وظایف و وظایف مختلف در سازمان میپردازد. این اهداف به عنوان راهنماهایی برای بهبود کیفیت و کارایی در سازمان عمل میکنند. در زیر تعدادی از اهداف مهم فرآیند در سازمان آورده شده است:
1. بهبود کارایی: یکی از اهداف اصلی فرآیندها در سازمان، بهبود کارایی عملیات و فعالیتها است. این به معنای انجام وظایف با کمترین هزینهها و زمانها و با بهرهوری بالاتر است.
2. کاهش هزینهها: فرآیندهای بهینهسازی شده به سازمانها کمک میکنند تا هزینههای خود را کاهش دهند. این میتواند به صورت مستقیم منجر به افزایش سودآوری شود.
3. بهبود کیفیت: فرآیندها بهبود کیفیت محصولات یا خدمات را هدف قرار میدهند. این به معنای ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا به مشتریان است.
4. کاهش اشتباهات: یکی از اهداف اصلی فرآیندها کاهش اشتباهات و خطاها در انجام وظایف است. این باعث میشود تا سازمانها به بهرهوری بیشتری دست یابند.
5. توسعه سریعتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا به سرعت و با کمترین مشکل توسعه کنند و به نیازهای بازار و مشتریان پاسخ دهند.
6. افزایش رضایت مشتریان: بهبود فرآیندها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان منجر به افزایش رضایت آنها میشود و افزایش وفاداری مشتریان به سازمان را ایجاد میکند.
7. مدیریت منابع بهتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کنند و از ضایعات و هدررفت منابع جلوگیری کنند.
8. تطبیق با تغییرات: سازمانها باید به تغییرات محیطی و بازاری واکنش نشان دهند. فرآیندها به سازمانها امکان تغییر سریع و انطباق با شرایط جدید را میدهند.
9. ایجاد شفافیت: فرآیندها باعث شفافیت بیشتر در عملکرد سازمان میشوند و اعضای سازمان را قادر میسازند تا عملکرد و عملکرد دیگران را به دقت ارزیابی کنند.
10. افزایش انعطافپذیری: اهداف فرآیند به سازمانها امکان انعطاف و تطبیق با تغییرات را میدهند، که در مواجهه با شرایط غیرمنتظره بسیار حیاتی است.
همچنین مهم است تا اهداف فرآیند با اهداف و استراتژیهای کلی سازمان هماهنگ باشند و به تحقق اهداف کلان سازمان کمک کنند.

دلیل به کارگیری فرآیند در سازمان
دلایل به کارگیری فرآیند در سازمانها بسیار متنوع و مهم هستند و به عنوان یک ابزار مدیریتی برای بهبود عملکرد و کارایی در سازمانها بکار میروند. در زیر تعدادی از اصلیترین دلایل به کارگیری فرآیند در سازمان آورده شده است:
1. بهبود کیفیت: یکی از اهداف اصلی مدیریت فرآیندها در سازمان، بهبود کیفیت محصولات یا خدمات است. این به معنای ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا به مشتریان و کاهش اشتباهات و خطاها است.
2. بهبود عملکرد: فرآیندهای بهینهسازی شده به سازمانها این امکان را میدهند تا عملکرد و بهرهوری خود را افزایش دهند. این باعث میشود تا وظایف و وظایف بهتری انجام شود.
3. کاهش هزینهها: فرآیندها بهینهسازی شده به سازمانها کمک میکنند تا هزینههای خود را کاهش دهند. این میتواند به صورت مستقیم منجر به افزایش سودآوری شود.
4. کاهش زمان تحویل: با بهینهسازی فرآیندها، زمان تحویل محصولات یا خدمات به مشتریان کاهش مییابد که میتواند در جذب و نگهداشت مشتریان به سازمان کمک کند.
5. توسعه سریعتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا به سرعت و با کمترین مشکل توسعه کنند و به نیازهای بازار و مشتریان پاسخ دهند.
6. مشتریان راضیتر: بهبود فرآیندها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان منجر به افزایش رضایت مشتریان و افزایش وفاداری آنها به سازمان میشود.
7. مدیریت منابع بهتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کنند و از ضایعات و هدررفت منابع جلوگیری کنند.
8. تطبیق با تغییرات: سازمانها باید به تغییرات محیطی و بازاری واکنش نشان دهند. فرآیندها به سازمانها امکان تغییر سریع و انطباق با شرایط جدید را میدهند.
9. ایجاد شفافیت: فرآیندها باعث شفافیت بیشتر در عملکرد سازمان میشوند و اعضای سازمان را قادر میسازند تا عملکرد و عملکرد دیگران را به دقت ارزیابی کنند.
10. افزایش انعطافپذیری: اهداف فرآیند به سازمانها امکان انعطاف و تطبیق با تغییرات را میدهند، که در مواجهه با شرایط غیرمنتظره بسیار حیاتی است.
به طور کلی، به کارگیری فرآیند در سازمانها بهبود عملکرد، کارایی، و کیفیت خدمات خود را تضمین میکند و به سازمانها کمک میکند تا رقابتیتر و موفقتر عمل کنند.
انواع فرآیند ها در سازمان کدام اند؟
در سازمانها میتوان به طور کلی فرآیندها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
1. فرآیندهای اصلی یا اصلی (Core Processes): این نوع فرآیندها به انجام وظایف اصلی و اصلی سازمان مرتبط هستند و مستقیماً به تحقق اهداف اصلی سازمان کمک میکنند. مثالهایی از فرآیندهای اصلی ممکن است شامل تولید محصولات، ارائه خدمات به مشتریان، مدیریت پروژهها، فروش و بازاریابی، مدیریت منابع انسانی و مدیریت مالی باشد.
2. فرآیندهای پشتیبانی یا حمایتی (Supporting Processes): این نوع فرآیندها به انجام وظایف حمایتی و پشتیبانی سازمان از فرآیندهای اصلی میپردازند. آنها ممکن است به طور مستقیم به تولید محصولات یا خدمات نیافتند، اما بدون آنها، عملکرد صحیح فرآیندهای اصلی تضمین نمیشود. مثالهایی از فرآیندهای پشتیبانی شامل مدیریت تأمین، تعمیر و نگهداری تجهیزات، مدیریت فناوری اطلاعات، مدیریت منابع انسانی و مدیریت مالی سازمان میشود.
علاوه بر این دو دسته اصلی، میتوان سایر انواع فرآیندها را نیز در سازمانها دید:
3. فرآیندهای مدیریتی (Management Processes): این نوع فرآیندها به مدیریت کلی سازمان و تصمیمگیریهای راهبردی اختصاص دارند. این شامل برنامهریزی استراتژیک، مدیریت ریسک، مدیریت کیفیت، و مدیریت تغییرات میشود.
4. فرآیندهای مشتریان (Customer-Facing Processes):این نوع فرآیندها به تعاملات مستقیم با مشتریان سازمان مرتبط هستند. مثالها شامل پذیرش سفارشها، پشتیبانی مشتریان، و ارتباطات با مشتریان میشوند.
5. فرآیندهای مالی (Financial Processes):این نوع فرآیندها به مدیریت مالی و حسابداری سازمان مرتبط هستند. این شامل مدیریت حسابداری، بودجهبندی، تصمیمگیریهای مالی، و حسابرسی مالی میشود.
6. فرآیندهای معرفی محصول (Product Introduction Processes):این نوع فرآیندها به توسعه و معرفی محصولات جدید به بازار مرتبط هستند. این شامل تحقیق و توسعه محصولات، مدیریت پروژههای توسعه محصول، و بازاریابی محصولات جدید میشود.
هر سازمان ممکن است فرآیندهای مختلفی را در داخل خود داشته باشد و بسته به نوع فعالیت و صنعت مورد فعالیت، اهمیت و اولویت هر نوع فرآیند متفاوت باشد. انتخاب و مدیریت مناسب فرآیندها به بهبود عملکرد و دستیابی به اهداف سازمانی کمک میکند.
اجزای فرآیند در سازمان شامل چند دسته است؟
فرآیند در سازمان معمولاً از چندین اجزای مختلف تشکیل شده است که به طور کلی به چند دسته مهم تقسیم میشوند. این اجزا برای توصیف و تحلیل فرآیند و تعیین وظایف و مسئولیتهای مختلف در سازمان بسیار مفید هستند. دستههای اصلی اجزای یک فرآیند در سازمان به شرح زیر هستند:
1. ورودی (Inputs): این بخش از فرآیند شامل تمام منابع و دادهها است که به فرآیند وارد میشوند و برای انجام فرآیند استفاده میشوند. ورودیها میتوانند اطلاعات، مواد، منابع مالی، اسناد، و دادههای دیگر باشند.
2. فعالیتها (Activities):این قسمت از فرآیند شامل مراحل یا گامهای مختلفی است که باید انجام شود تا اهداف فرآیند به دست آید. هر فعالیت ممکن است نیاز به منابع انسانی، فنی، یا مالی داشته باشد.
3. مسئولیتها (Responsibilities): این قسمت از فرآیند مشخص میکند که هر فعالیت یا گام از فرآیند توسط چه فرد یا گروهی انجام میشود. مسئولیتها به تعیین کنندگان اصلی وظایف در فرآیند اشاره میکنند.
4. خروجی (Outputs): این بخش از فرآیند شامل نتایج و محصولاتی است که به عنوان نتیجه انجام فعالیتها به دست میآیند. خروجیها ممکن است شامل محصولات، خدمات، گزارشها، یا دادههایی باشند که به فرآیند بعدی یا به مشتریان تحویل داده میشوند.
5. کنترلها (Controls): این بخش از فرآیند شامل اقدامات و استراتژیهایی است که برای کنترل و نظارت بر فرآیند استفاده میشوند. این ممکن است شامل استانداردها، روشها، راهکارهای امنیتی، و مکانیسمهای کنترلی باشد.
6. زمانبندی (Timelines): این قسمت از فرآیند شامل زمانبندی و تعیین زمانهای مهم در فرآیند است. این میتواند شامل تعیین مهلتها، زمانبندی انجام فعالیتها، و تصاویر زمانی دقیق باشد.
هر یک از این اجزا در فرآیندهای مختلف در سازمانها تعریف و استفاده میشوند تا فرآیند به صورت منظم و مدیریت شده انجام شود. مدیریت و بهینهسازی این اجزا به کمک بهبود فرآیندها و دستیابی به اهداف سازمانی میآید.
نتیجه گیری
فرآیند در سازمانها نقش بسیار مهمی در بهبود عملکرد، کارایی، و کیفیت خدمات ایفا میکند. این نقش اصولی در مدیریت و ارتقاء سازمان دارد. در اینجا به برخی نکات کلیدی و نتایج مهم درباره فرآیند در سازمان میپردازیم:
1. بهبود عملکرد و کارایی: مدیریت فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهد تا بهبودهای مستدام در عملکرد و کارایی خود داشته باشند. این به معنای انجام وظایف با کمترین هزینهها و زمانها و با بهرهوری بالاتر است.
2. کاهش هزینهها: فرآیندهای بهینهسازی شده به سازمانها کمک میکنند تا هزینههای خود را کاهش دهند. این میتواند به صورت مستقیم منجر به افزایش سودآوری شود.
3. بهبود کیفیت: فرآیندها بهبود کیفیت محصولات یا خدمات را هدف قرار میدهند. این به معنای ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا به مشتریان است.
4. کاهش اشتباهات: یکی از اهداف اصلی فرآیندها کاهش اشتباهات و خطاها در انجام وظایف است. این باعث میشود تا سازمانها به بهرهوری بیشتری دست یابند.
5. توسعه سریعتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا به سرعت و با کمترین مشکل توسعه کنند و به نیازهای بازار و مشتریان پاسخ دهند.
6. مشتریان راضیتر: بهبود فرآیندها و ارائه خدمات بهتر به مشتریان منجر به افزایش رضایت مشتریان و افزایش وفاداری آنها به سازمان میشود.
7. مدیریت منابع بهتر: فرآیندها به سازمانها این امکان را میدهند تا منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کنند و از ضایعات و هدررفت منابع جلوگیری کنند.
8. تطبیق با تغییرات: سازمانها باید به تغییرات محیطی و بازاری واکنش نشان دهند. فرآیندها به سازمانها امکان تغییر سریع و انطباق با شرایط جدید را میدهند.
به طور کلی، مدیریت فرآیندها به سازمانها امکان میدهد تا بهبودهای مستدام در عملکرد، کارایی، و کیفیت خدمات خود داشته باشند و بازارهای رقابتی را به بهترین نحو ممکن ترقی دهند. این اهمیت بالا، مدیریت دقیق فرآیندها و بهرهگیری از ابزارها و فنون مرتبط را ضروری میسازد.
سوالات متداول
در زیر به برخی از سوالات متداول درباره فرآیند در سازمان پاسخ میدهم:
۱. فرآیند چیست؟
فرآیند مجموعهای از فعالیتها و گامها است که به ترتیب خاصی انجام میشود تا هدف مشخصی را در یک سازمان دست یابد. فرآیندها معمولاً جریان کاری را تعیین میکنند و شامل ورودیها، فعالیتها، مراحل، خروجیها و تعاملات با سایر اجزا واحد سازمانی است.
۲. چرا فرآیندها در سازمان مهم هستند؟
فرآیندها در سازمان اهمیت بسیاری دارند زیرا:
– کمک به بهبود کارایی و کارکرد سازمانی میکنند.
– استانداردسازی فعالیتها و ایجاد یک روش ساختارمند را تسهیل میکنند.
– افزایش کیفیت و کاهش خطاها را در فرآیندها ممکن میسازند.
– تسهیل هماهنگی و همکاری بین اعضای سازمان را فراهم میکنند.
– امکان اندازهگیری و ارزیابی عملکرد سازمان را فراهم میکنند.
۳. چگونه میتوان فرآیندها را تعریف کرد؟
برای تعریف یک فرآیند، مراحل زیر را میتوان دنبال کرد:
– شناخت و تعریف هدف و خروجی مورد نظر فرآیند.
– شناسایی و توصیف فعالیتها و مراحل مورد نیاز برای دستیابی به خروجی.
– تعیین ترتیب صحیح فعالیتها و ارتباط آنها با یکدیگر.
– مشخص کردن مسئولیتها و نقشهای شرکتکنندگان در فرآیند.
– تعیین و ارزیابی شاخصهای عملکرد مرتبط با فرآیند.
۴. چگونه میتوان فرآیندها را بهبود داد؟
برای بهبود فرآیندها، میتوان از روشها و ابزارهای مختلفی استفاده کرد، از جمله:
– تجزیه و تحلیل فرآیند: شناسایی نقاط ضعف و موانع در فرآیند و یافتن راهکارهای بهبود.
– استفاده از تکنیکها مانند Lean و Six Sigma: برای شناسایی و کاهش هدررفتها و اشکالات در فرآیندها.
– اتوماسیونفرآیندها: استفاده از فناوری و سیستمهای اطلاعاتی برای خودکارسازی فعالیتها و کاهش وابستگی به عوامل انسانی.
– مشارکت و همکاری: ایجاد فضایی برای مشارکت و همکاری بین اعضای سازمان به منظور بهبود فرآیندها.
– اندازهگیری و ارزیابی: اندازهگیری و مانیتورینگ عملکرد فرآیندها با استفاده از شاخصهای کیفیت و عملکرد و ارزیابی دورهای برای تشخیص نقاط ضعف و بهبود مستمر.
۵. چه ابزارهایی برای مدیریت و بهبود فرآیندها وجود دارد؟
برخی از ابزارهای مدیریت و بهبود فرآیندها عبارتند از:
– نمودارهای جریان کار: برای تصویرسازی و توصیف فرآیندها و شناخت بهتر جریان کار.
– مدلسازی فرآیند: استفاده از نرمافزارهای مدلسازی فرآیند به منظور شناسایی و توصیف مراحل و فعالیتهای فرآیند.
– ابزارهای Lean و Six Sigma: برای شناسایی و کاهش هدررفتها و اشکالات در فرآیندها.
– سیستمهای مدیریت فرآیند کسب و کار (BPMS): برای مدیریت و کنترل فرآیندها و اتوماسیون آنها.
– سیستمهای مدیریت روابط با مشتری (CRM): برای مدیریت ارتباط با مشتریان و بهبود فرآیندهای مرتبط با خدمات مشتری.
این تنها چند نمونه از سوالات متداول و پاسخهای مربوط به فرآیند در سازمان هستند. بسته به نوع سازمان و فعالیتها، سوالات و پاسخها میتوانند متفاوت باشند.


بدون دیدگاه