در دنیای پرشتاب امروز، موفقیت تنها به داشتن دانش فنی محدود نمیشود؛ بلکه توانایی هدایت خود و دیگران، رشد شخصی، و ایجاد تعادل بین زندگی و شغل اهمیت بالایی یافته است. یکی از روش‌هایی که در حوزه کوچینگ و توسعه فردی به‌طور ویژه مورد توجه قرار گرفته، کواکتیو کوچینگ است. این رویکرد برخلاف بسیاری از مدل‌های سنتی کوچینگ، بر انسان به‌عنوان موجودی کامل، خلاق و دارای منابع تمرکز دارد.
در این مقاله، به‌طور جامع به معرفی کواکتیو کوچینگ، اصول بنیادی آن، مهارت‌های مورد نیاز، ساختار و روش اجرای این مدل، تفاوت‌های آن با سایر سبک‌های کوچینگ و مزایای بی‌نظیر آن می‌پردازیم. اگر علاقه‌مند به یادگیری روشهای مدرن کوچینگ هستید یا می‌خواهید به یک کوچ حرفهای تبدیل شوید، این مطلب برای شما نوشته شده است.
کواکتیو کوچینگ چیست؟
کواکتیو کوچینگ روشی در کوچینگ است که بر پایه تعامل مؤثر بین کوچ و مراجع (کوچی) شکل گرفته و بر اساس این اصل استوار است که انسان‌ها ذاتاً خلاق، باهوش و دارای پاسخ درونی برای حل مسائل خود هستند. در این مدل، کوچ نه مشاور است و نه معلم؛ بلکه نقش یک تسهیل‌گر را ایفا میکند که از طریق پرسش‌های اثربخش، گوش دادن فعال و بازتاب‌های هدفمند، به مراجع کمک میکند به درک عمیق‌تری از خود، اهدافش و اقدامات موردنیاز دست یابد.
مدل کواکتیو، برخلاف سایر روش‌هایی که بیشتر بر تحلیل رفتاری یا هدف‌گذاری متمرکز هستند، روی «بودن» فرد تمرکز دارد. این مدل معتقد است که هر تغییر پایدار از درون انسان آغاز میشود.
پنج زمینه در مدل کواکتیو کوچینگ که پایه‌های این رویکرد را تشکیل می‌دهند؟
در مدل کواکتیو کوچینگ پنج پایه اصلی وجود دارد که چارچوب فلسفی و اجرایی آن را می‌سازد. شناخت این حوزه‌ها برای درک عمیق‌تر این مدل ضروری است:
- انسان به‌عنوان یک موجود کامل، خلاق و دارای منابع
این اصل، بنیان کل رویکرد کواکتیو است. کوچ هرگز فرد را ناقص یا نیازمند اصلاح نمی‌بیند، بلکه با این فرض کار میکند که پاسخ هر مسئله‌ای در درون فرد وجود دارد. - تمرکز بر کل زندگی فرد، نه فقط مسئله فعلی
کوچینگ تنها برای حل یک چالش شغلی یا تصمیم‌گیری محدود نیست. در کواکتیو، توجه به تمام جنبه‌های زندگی از جمله روابط، سلامت، رشد شخصی و مأموریت زندگی وجود دارد. - رقص در لحظه
در این مدل، کوچ باید توانایی رها شدن از اسکریپت‌ها و ساختارهای سخت را داشته باشد تا بتواند آزادانه و منعطف با گفت‌وگوی لحظه‌ای مراجع - حرکت کند.
طراحی اتحاد مؤثر
کوچ و کوچی با یکدیگر اتحاد می‌سازند. این اتحاد فراتر از قرارداد کاری است و شامل توافق‌های اخلاقی، فضای ایمن و مسئولیت‌پذیری متقابل میشود. - ایجاد عمل و پیگیری مؤثر
در پایان هر جلسه، کوچ و مراجع باید به توافق مشخصی برای اقدام برسند. بدون عمل، هیچ تغییری رخ نمی‌دهد. پیگیری‌ها باید هوشمندانه، شفاف و با توافق طرفین باشد.
همچنین بخوانید : مدیریت فرآیند کسب و کار (BPM) چیست؟
مهارت‌هایی که در کواکتیو کوچینگ باید توسعه یابد؟
برای اجرای مؤثر مدل کواکتیو کوچینگ، داشتن مهارت‌هایی خاص الزامی است. این مهارت‌ها در کنار رویکرد فلسفی، باعث ایجاد تجربه‌ای عمیق و تحول‌زا در مراجع میشود:
گوش دادن فعال: کوچ باید بتواند با تمام حواس به مراجع گوش دهد و نه فقط به کلمات، بلکه به لحن، احساسات، انرژی و زبان بدن او توجه کند.
پرسشگری قدرتمند: پرسش‌های عمیق، باز و متفکرانه که فرد را به خودآگاهی و بینش برساند، بخشی کلیدی از فرایند کواکتیو است.
بازتاب دادن: بازگو کردن دقیق احساسات یا عباراتی که کوچی گفته تا خود او نسبت به صحبت‌هایش آگاه‌تر شود.
درک تفاوت بین بودن و انجام دادن: کوچ باید بتواند بین آنچه فرد انجام می‌دهد و آنچه هست، تمایز قائل شده و بین این دو تعادل برقرار کند.
ساخت اعتماد و حفظ حضور: ایجاد رابطه‌ای اصیل و شفاف که در آن کوچ به‌طور کامل در لحظه حاضر است.
روش کواکتیو کوچینگ از کجا آغاز شد و چه کسانی آن را پایه‌گذاری کردند؟
مدل کواکتیو کوچینگ توسط مؤسسه CTI در دهه ۹۰ میلادی پایه‌گذاری شد. سه بنیان‌گذار اصلی این رویکرد یعنی Henry Kimsey-House، Karen Kimsey-House و Laura Whitworth با ترکیب مفاهیم روان‌شناسی انسانی، ارتباطات مؤثر و فلسفه هستی‌شناسی، مدلی را توسعه دادند که از همان ابتدا تحولی جدی در حوزه کوچینگ ایجاد کرد.
کتاب مشهور «Co-Active Coaching» که از سوی این مؤسسه منتشر شد، هنوز هم یکی از منابع اصلی آموزش کوچینگ در سراسر جهان است و به زبان‌های مختلف ترجمه شده است.
روش کواکتیو کوچینگ چگونه عمل میکند و مراحل اجرای آن به چه صورت است؟
اجرای کوچینگ به روش کواکتیو معمولاً در قالب جلساتی منظم (هفتگی یا دوهفته‌یک‌بار) انجام میشود که هر جلسه بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. در این جلسات:
- بررسی وضعیت فعلی مراجع
- شناسایی هدف اصلی جلسه (موضوع گفت‌وگو)
- کاوش از طریق پرسشگری و بازتاب
- ایجاد بینش و خودآگاهی عمیق
- طراحی اقدامات مشخص
- توافق بر سر پیگیری‌ها و گزارش عملکرد جلسه آینده
- این مدل با ایجاد گفت‌وگویی مشارکتی، فضای امن، و تمرکز بر رشد پایدار، نتایج ملموس و ماندگاری برای افراد فراهم میکند.
مزایای مدل کواکتیو کوچینگ برای افراد و سازمان‌ها
استفاده از کواکتیو کوچینگ مزایای گسترده‌ای دارد که آن را به یکی از انتخاب‌های محبوب در سطوح فردی و سازمانی تبدیل کرده است:
- افزایش خودآگاهی و اعتماد به نفس فردی
- توسعه مهارت‌های رهبری و مدیریت در مدیران
- ایجاد تعادل میان زندگی شخصی و شغلی
- افزایش انگیزه و مسئولیت‌پذیری در تیم‌ها
- کاهش فرسودگی شغلی و افزایش تاب‌آوری روانی
- ایجاد فرهنگ بازخورد سازنده و شفافیت در سازمان
سخن پایانی
کواکتیو کوچینگ نه صرفاً یک تکنیک، بلکه نگاهی عمیق و انسانی به کوچینگ است. این روش با تکیه بر احترام به توانمندی درونی هر فرد و برقراری ارتباطی اصیل، بستر رشد فردی و حرفهای را فراهم می‌سازد. اگر به دنبال تحولی در زندگی شخصی، شغلی یا رهبری سازمانی خود هستید، یادگیری و بهره‌گیری از مدل کواکتیو می‌تواند نقطه عطفی در مسیر رشد شما باشد.
سوالات متداول مهارت کواکتیو کوچینگ
- کواکتیو کوچینگ چه تفاوتی با سایر روشهای کوچینگ دارد؟
در کواکتیو، فرد ناقص یا وابسته تلقی نمیشود. تمرکز بر کل زندگی فرد، ارتباط عمیق در لحظه، و توجه به «بودن» بهجای صرفاً «انجام دادن»، این مدل را از سایر سبکها متمایز میکند. - برای یادگیری کواکتیو کوچینگ و اصول بنیادی آن چه نوع آموزشی مناسب است؟
آموزشهای معتبر مؤسسه CTI و همچنین دورههایی که بر اساس کتاب Co-Active Coaching طراحی شدهاند، بهترین منابع برای یادگیری عمیق این روش هستند. شرکت در کارگاههای عملی و دریافت کوچ حرفهای نیز توصیه میشود.
بدون دیدگاه